Geneza zaprojektowania i wybudowania zbiornika retencyjnego “Białków – Stara Woda” zrodziła się na początku lat 90-tych ub. wieku w gronie osób związanych z b.Zarządem Spółki Wodno-Ściekowej “Lubsko”, projektantów oraz dyrekcji Wojewódzkiego Zarządu Melioracji i Urządzeń Wodnych w Zielonej Górze, w trakcie rozpatrywania koncepcji budowy kanalizacji i oczyszczalni ścieków dla miasta Lubska. Otóż, należało docelowo rozwiązać problem wód powodziowych tzw. wód stuletnich, które okresowo przepływają przez Lubsko, podczas jesiennych i wiosennych wezbrań rzek Lubszy i Ługu powodując lokalnie większe lub mniejsze podtopienia i szkody gospodarcze.

Zbiornik retencyjny Białków - Stara Woda

Zbiornik retencyjny “Białków – Stara Woda”

Jeden z kierunków przewidywał wykorzystanie dla celów budowy kolektora ściekowego istniejących w Lubsku kanałów Młyńskiego i Pożarowego, które pełniły i pełnią jeszcze rolę kanałów odprowadzających nadmierne wody tzw. powodziowe przez miasto, w okresie wezbrań wiosennych i jesiennych.

Wykorzystując w/w kanały dla celów ogólnospławnej kanalizacji miejskiej – uległyby one wyłączeniu z funkcji, jaką pełniły do tej pory. W zamian za to, w jednej z wersji projektowych planowano budowę tzw. kanału ulgi, który miał odprowadzać wody powodziowe omijając miasto, od węzła wodnego w Białkowie – do rzeki Lubszy, w obrębie wsi Raszyn.

Koncepcja upadła ze względu na olbrzymi zakres prac inżynieryjnych i koszt inwestycji.

Rejon Lubska jest bardzo ubogi w wody powierzchniowe. Dominują tu gleby lekkie – piaszczyste i lasy iglaste, głównie sosnowe. Często dają się we znaki skutki suszy, szczególnie w okresach letnich.

Każde działanie na tym obszarze zmierzające do zatrzymania wody i jej gromadzenie ma niezwykle istotne znaczenie rolnicze i ekologiczne.

Kolejna koncepcja zakładała budowę zbiornika retencyjnego “Białków – Stara Woda”, który gromadziłby wody powodziowe w okresie wezbrań, a następnie oddawał stopniowo do rzeki Lubszy, zapobiegając okresowym podtopieniom miasta.

Inwestycja olbrzymia pod względem kosztowym, nie była możliwa do zrealizowania przez Gminę Lubsko.

Podjęte działania w tym kierunku, przy wielkim wsparciu ówczesnego dyrektora Wojewódzkiego Zarządu Melioracji i Urządzeń Wodnych w Zielonej Górze – Pana Piotra Warcholaka i zespołu jego współpracowników stworzyły możliwość umieszczenia inwestycji w planach inwestycyjnych b.województwa zielonogórskiego, a następnie woj.lubuskiego, a po zmianie kompetencyjnej wynikającej z reformy administracyjnej kraju w 1998 r. – w planach Sejmiku Samorządowego woj.lubuskiego.

Istotne decyzje zapadły w gronie Zarządu Miasta Lubsko II kadencji /1994-1998/, poparte stosowną uchwałą Rady Miasta i Gminy w Lubsku , w wyniku których Zarząd Miasta został upoważniony do sfinansowania części prac przygotowawczych do inwestycji, w tym sfinansowanie niezbędnych badań geologicznych terenu czaszy zbiornika oraz podjęcia prac związanych z uporządkowaniem skomplikowanych stosunków własnościowych terenu.

Decyzja b.burmistrza Miasta Lubsko spotkała się z ostrą krytyką niektórych środowisk Gminy, i choć ryzykowna okazała się w pełni słuszną.

Wykonanie badań geologicznych i uporządkowanie stosunków własnościowych gruntów otworzyło drogę do prac projektowych, inwestycji towarzyszących i w końcu do samej realizacji zadania głównego. Sama realizacja inwestycji nastąpiła w latach 2003-2004. Pierwotny projekt, który zakładał budowę zbiornika o powierzchni ok.90 ha został zmieniony. Kosztowałby zbyt wiele. W jego miejsce zbudowany został stały zbiornik retencyjny o docelowej powierzchni lustra wody 7,20 ha oraz ok.96 ha tzw. “zbiornik suchy”, który jest okresowo zalewany podczas wezbrań jesiennych i wiosennych. Inwestorem był Lubuski Zarząd Melioracji i Urządzeń Wodnych w Zielonej Górze, wykonawcą – Nadodrzańskie Przedsiębiorstwo Inżynieryjne “Ekomel” Sp. z o.o. w Sulechowie. Wykonawcą projektu – Biuro Projektów Inżynierii Środowiska i Melioracji Sp. z o.o. w Zielonej Górze.

Zadanie zrealizowane zostało przy życzliwym wsparciu wojewodów zielonogórskich i wojewody lubuskiego P.Stanisława Iwana.

Zadanie inwestycyjne zbiornik retencyjny “Białków – Stara Woda” zostało wpisane przez ówczesne władze Lubska do priorytetów obok budowy Miejskiej Oczyszczalni Ścieków i Obwodnicy Miejskiej.

Dwa pierwsze zadania służą już mieszkańcom miasta i gminy, trzecie jest w fazie realizacji.

Uchwałą Rady Miejskiej Lubska z dnia 19 kwietnia 2006 r. zarząd nad zbiornikiem retencyjnym powierzono Miejskiej Oczyszczalni Ścieków w Lubsku – jednostce organizacyjnej Gminy.

Zbiornik retencyjny “Białków – Stara Woda”
Rozpoczęcie budowy 1 sierpnia 2003 r.
Zakończenie budowy 31 października 2004 r.
Zezwolenie na użytkowanie 3 marca 2005 r. wydane przez Lubuskiego Wojewódzkiego Inspektora Nadzoru Budowlanego
Przejęcie nieruchomości przez Gminę Lubsko uchwała Rady Miejskiej z dn.29 kwietnia 2005 r.
Powierzchnia przejętej nieruchomości 140,283 ha
Powierzchnia stałego lustra wody 7,20 ha
Powierzchnia tzw. zbiornika suchego 96,09 ha
Wartość urządzeń zalewu wraz z kosztami ich wykonania 4.627.608,59 zł
Wartość gruntu 440.000 zł

Opracował: mgr inż.Piotr Palcat